Mướp đắng (còn gọi là khổ qua), thuộc họ bầu bí, là loại quả có hàm lượng vitamin C đứng hàng đầu trong các loại rau, dưa, bí,… Mướp đắng có tác dụng phòng bệnh xuất huyết, bảo vệ màng tế bào, phòng xơ vữa động mạch, kháng ung thư, nâng cao sức đề kháng, phòng cảm mạo, bảo vệ tim.
Ngoài ra, chất glycoside của mướp đắng có tác dụng giảm đường trong máu nên có tác dụng trị liệu bổ trợ đối với bệnh đái tháo đường.
Theo Đông y, mướp đắng có vị đắng, tính hàn, công dụng thanh nhiệt, sáng mắt, giải độc, thích hợp với các chứng nhiệt sinh ra nóng, khát, làm sáng mắt, mát tim, nhuận tràng, hạt bổ thận tráng dương…
Tuy mướp đắng rất tốt, nhưng chính vì loại quả này có nhiều dược tính nên không phải ai cũng nên ăn. Đặc biệt, với những người sau cần rất thận trọng khi ăn mướp đắng:
Những nhóm đối tượng cần tránh ăn mướp đắng để đảm bảo sức khỏe
Người bị huyết áp thấp
Mướp đắng chứa các hoạt chất như Charantin, Vicine và Polypeptide-P giúp hạ huyết áp hiệu quả, hữu ích cho người cao huyết áp nhưng lại nguy hiểm cho người huyết áp thấp. Tiêu thụ mướp đắng quá mức có thể gây hoa mắt, chóng mặt, choáng váng do hạ huyết áp quá mức.
Người mắc bệnh gan và thận
Các nghiên cứu trên động vật cho thấy mướp đắng cô đặc có thể làm tăng men gan và gây tổn thương tế bào gan. Đặc biệt, nếu trồng trên đất nhiễm kim loại nặng, mướp đắng sẽ tích tụ độc tố gây hại cho gan và thận. Với người có chức năng gan, thận suy giảm, việc tiếp nhận độc tố này càng trở nên nguy hiểm.
Người vừa trải qua phẫu thuật
Do tác dụng làm hạ huyết áp, hạ đường huyết, mướp đắng có thể gây mất ổn định sinh lý ở người bệnh hậu phẫu. Vì thế, bệnh nhân cần ngưng dùng mướp đắng ít nhất 2 tuần trước và sau phẫu thuật để tránh hoa mắt, mệt mỏi và các rối loạn vận mạch khác.
Phụ nữ mang thai và đang cho con bú
Nghiên cứu chỉ ra rằng mướp đắng có thể kích thích tử cung co thắt, tăng nguy cơ sảy thai và sinh non, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ. Ngoài ra, dược tính trong quả có thể truyền qua sữa mẹ ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe trẻ nhỏ.
Những lưu ý khi sử dụng mướp đắng để tránh tác dụng phụ
Không ăn mướp đắng khi đói
Đông Y đánh giá mướp đắng là vị thuốc tốt cho tiêu hóa nhưng sử dụng khi bụng rỗng có thể kích thích mạnh, gây kích ứng đường ruột, dẫn đến cảm giác bỏng rát, đau bụng, đầy hơi và tiêu chảy.
Thức ăn kỵ với mướp đắng
Mướp đắng không nên ăn cùng tôm do phản ứng với vitamin C tạo ra thạch tín - chất cực độc. Ngoài ra, măng cụt và trà xanh cũng không nên kết hợp ăn ngay sau mướp đắng vì có thể làm khó tiêu, cản trở hấp thu vitamin và khoáng chất cần thiết.
