Nhiều nghiên cứu đã chứng minh lá hẹ chứa các hợp chất quý như organosulfur, flavonoid và saponin, vốn nổi tiếng với khả năng chống oxy hóa và kháng viêm. Nhờ vậy, hẹ có thể bảo vệ tế bào gan, giảm tổn thương do gốc tự do và hỗ trợ quá trình giải độc.
Một nghiên cứu năm 2017 tại Indonesia trên chuột Wistar chỉ ra rằng chiết xuất ethanol từ lá hẹ giúp giảm rõ rệt các chỉ số men gan SGOT, SGPT và giảm tình trạng stress oxy hóa.
Đây là bằng chứng mạnh mẽ cho thấy hẹ có tác dụng bảo vệ gan. Cũng trong năm 2017, Tang và cộng sự công bố nghiên cứu cho thấy chiết xuất butanol từ lá hẹ không chỉ chống tiểu đường mà còn bảo vệ gan bằng cách cải thiện chuyển hóa đường và giảm tổn thương gan ở động vật.
Lá hẹ giúp bổ thận, tráng dương, ôn trung, hành khí và tán huyết - những yếu tố then chốt trong việc nâng cao sức khỏe sinh lý nam. Việc thận suy yếu chính là nguyên nhân dẫn đến các rối loạn sinh lý như yếu sinh lý, xuất tinh sớm và rối loạn cương dương, do đó lá hẹ được xem là “bài thuốc” thiên nhiên quý giá để bồi bổ thận.
- Chống ung thư: Nghiên cứu đã liên kết chế độ ăn nhiều lá hẹ với việc giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư. Một số nghiên cứu đã đặc biệt gợi ý rằng các loại rau thuộc họ allium, bao gồm cả hẹ, có thể có tác dụng chống ung thư.
- Tốt cho giấc ngủ và tâm trạng: Lá hẹ có chứa một lượng nhỏ choline, đây là một chất quan trọng giúp duy trì cấu trúc của màng tế bào. Ngoài ra, choline cũng giúp cải thiện trí nhớ, tâm trạng, kiểm soát cơ bắp và các chức năng khác của não và hệ thần kinh.
- Nguồn vitamin K dồi dào: Lá hẹ có chứa vitamin K, rất quan trọng đối với sức khỏe của xương và quá trình đông máu. Các nguồn cung cấp vitamin K khác gồm có rau lá xanh, dầu thực vật và trái cây bao gồm quả việt quất và quả sung.
- Cung cấp folate: Lá hẹ cũng chứa folate, chất dinh dưỡng cần thiết để phòng ngừa chứng sa sút trí tuệ, bao gồm cả bệnh Alzheimer.
Tuy nhiên, lá hẹ sai cách có thể gây tác dụng ngược. Cụ thể, người đang sốt cao, miệng khô, biểu hiện nhiệt thì nên tránh dùng để không làm bệnh trầm trọng hơn. Việc xác định đúng thể bệnh là yếu tố then chốt trong đông y, tránh tình trạng dùng thuốc đúng nhưng sai người.
Lá hẹ tuy tốt nhưng không nên lạm dụng vì dùng quá thường xuyên có thể gây khó tiêu, đầy bụng ở trẻ nhỏ do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện.
Người bị bệnh gan, dạ dày hoặc tiêu hóa yếu nên ăn lá hẹ đã nấu chín thay vì ăn sống hoặc ép lấy nước. Với người lớn tuổi hoặc người có vấn đề về tim mạch, cần kiểm tra thành phần dược tính của các món ăn có hẹ khi kết hợp với thuốc điều trị để tránh phản ứng bất lợi.
Việc bảo quản lá hẹ cũng cần chú ý, chỉ nên dùng lá tươi trong ngày hoặc bảo quản ngăn mát tối đa 2 ngày. Lá hẹ để lâu sẽ bị giảm hoạt chất và sinh ra vị hăng khó chịu, ảnh hưởng đến tiêu hóa. Tránh kết hợp lá hẹ với các thực phẩm có tính lạnh như dưa leo, rau má, tránh gây xung khắc trong cơ thể.
Như vậy, lá hẹ là vị thuốc quý nhưng cần hiểu rõ cơ địa, liều lượng và cách dùng để phát huy hiệu quả. Với sự hướng dẫn đúng từ chuyên gia Đông y, người dân hoàn toàn có thể biến vườn rau gia đình thành “tủ thuốc tự nhiên” an toàn và hiệu quả.
