Rau ngót (Sauropus androgynus) còn được gọi là rau bồ ngót, rau tuốt hay rau bù ngót, thuộc họ Phyllanthaceae. Rau bồ ngót được trồng nhiều ở nước ta, đặc biệt là ở các tỉnh phía Bắc, có thể thu hoạch liên tục quanh năm.
Lá và rễ rau ngót là các bộ phận được sử dụng, sau khi thu hái thường được dùng tươi mà không qua quá trình chế biến phức tạp. Rau ngót thường được trồng để làm thuốc chữa bệnh, làm hàng rào hoặc dùng làm rau ăn.
Rau ngót là loại cây bụi, có thể cao đến 2 m. Lá chét có hình bầu dục, có màu lục thẫm, thường mọc so le, có cuống lá. Phiến lá mỏng, láng và không thấm nước. Quả bồ ngót thuộc dạng quả nang khô, có hình bầu, bên trong chứa các hạt hình tam giác.
Trong Đông y, rau ngót tính mát, vị ngọt, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, bổ huyết, nhuận tràng. Thành phần dinh dưỡng của rau ngót chứa lượng đạm thực vật cao nên rau ngót được khuyên dùng thay thế đạm động vật.
Công dụng của rau ngót đối với sức khỏe
Kiểm soát đường huyết: Rau ngót có chỉ số đường huyết thấp, giàu chất xơ nên nên không làm tăng đột ngột mức đường huyết sau ăn. Bên cạnh đó rau ngót chứa lượng lớn insulin giúp kiểm soát lượng đường huyết trong cơ thể, hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh tiểu đường.
Ổn định huyết áp: Hoạt chất papaverin trong lá rau ngót có khả năng chống co thắt cơ trơn và giãn mạch máu, cải thiện tuần hoàn máu. Đồng thời, rau ngót cũng cung cấp kali và magie, hai khoáng chất quan trọng trong việc điều hòa huyết áp. Nhờ vào đặc tính lợi tiểu tự nhiên, rau ngót giúp cơ thể loại bỏ nước và natri dư thừa, từ đó hỗ trợ hạ huyết áp cho những người bị tăng huyết áp khi được sử dụng đều đặn.
Nguồn cung cấp canxi: Lá rau ngót có một mức canxi rất tốt. Tiêu thụ canxi ít hơn nhu cầu có thể khiến bộ xương kém vững chắc và hoàn thiện, đặc biệt là bệnh loãng xương ở tuổi trẻ, thường xảy ra ở phụ nữ. Cao huyết áp cũng có thể do mức canxi trong máu thấp.
Giảm cân: Rau ngót cung cấp một lượng lớn protein và chất xơ nhưng lại chứa rất ít chất béo và calo vì vậy ăn rau ngót có thể khiến bạn no lâu, giảm sự thèm ăn, giúp kiểm soát tình trạng thừa cân, béo phì, có thể sử dụng rau ngót để thay thế đạm động vật trong khẩu phần ăn.
Có nên ăn rau ngót hằng ngày không?
Mặc dù cây rau ngót có nhiều tác dụng đối với sức khỏe, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ quá nhiều thực phẩm có màu xanh đậm có thể gây tác dụng phụ như suy giảm chức năng phổi nghiêm trọng. Ngoài ra việc tiêu thụ quá nhiều rau ngót cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe như gây mất ngủ, cản trở quá trình hấp thu canxi, chán ăn,…
Do đó, bạn không nên ăn rau ngót hàng ngày, thay vào đó bạn chỉ nên ăn rau ngót với một lượng tối đa 50g/ngày và không ăn liên tục trong thời gian dài, bên cạnh đó, bạn nên ăn kết hợp nhiều loại rau xanh khác nhau để có một chế độ ăn uống cân bằng.
Mặc dù rau ngót rất tốt cho sức khỏe với hàm lượng dinh dưỡng dồi dào và giúp mẹ sau sinh có nhiều sữa hơn, tuy nhiên rau ngót vẫn có nhiều tác dụng phụ như gây ngộ độc, chán ăn, mất ngủ, giảm hấp thụ canxi, phốt pho,… Do đó các mẹ sau sinh nên ăn rau ngót tối đa 50g/ngày và không ăn liên tục trong thời gian dài.
