Cá rô phi là một loại cá nước ngọt có tên tiếng Anh là cichlid. Cá rô phi hoang có nguồn gốc từ châu Phi. Tuy nhiên, hiện nay loài cá này đã có mặt ở khắp các nước trên thế giới và được nuôi ở hơn 135 quốc gia.
Đặc điểm của loại cá này là dễ nuôi và phát triển. Bởi chúng có thể sống trong không gian đông đúc, lớn nhanh và thức ăn cho cá cũng có giá thành thấp. Thuận lợi trong việc nuôi trồng giúp giá thành của cá rô phi cũng thấp hơn so với các loài thủy sản nước ngọt khác.
Cá rô phi có nhiều chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất, trong đó có một lượng đáng kể protein, axit béo, selen, phốt pho, kali, vitamin B12, niacin, vitamin B6 và axit pantothenic... Những chất này rất tốt cho sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể. Ngoài ra cá rô phi chứa hàm lượng protein rất ấn tượng, chiếm hơn 15% nhu cầu hàng ngày của chúng ta vì thế cá này đang trở thành món cá rất nhiều người ăn.
Theo Đông y, thịt cá rô phi vị ngọt, tính bình, không độc, tác dụng bổ khí huyết, ích tỳ thận, dưỡng xương khớp… Theo lương y Minh Phúc, nguyên Phó Chủ tịch Hội Đông y TP Vũng Tàu, loại cá này có thể dùng bổ dưỡng cho người già suy giảm trí nhớ, trẻ em còi cọc chậm lớn, thiếu máu, nhức mỏi, tiểu đường, tăng huyết áp, suy nhược cơ thể.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, cũng cho rằng cá rô phi chứa hàm lượng axit béo Omega-3 EPA và DHA khá cao, giúp giảm viêm cho cơ thể, tốt cho tim mạch và não bộ. Ngoài ra, chúng còn là một nguồn cung cấp vitamin D khá lớn, tác dụng tốt cho hệ miễn dịch và xương khớp. Hàm lượng vitamin B12 trong cá giúp cải thiện tình trạng thiếu máu, mệt mỏi, yếu cơ, các vấn đề về đường ruột và hỗ trợ tổn thương thần kinh, rối loạn tâm lý.
Công dụng của cá rô phí đối với sức khỏe
Tốt cho xương: Cá rô phi có chứa các khoáng chất như canxi và phốt pho cần thiết cho sự phát triển và duy trì xương. Ngoài ra, loại cá này đã cho thấy kết quả đầy hứa hẹn trong việc hỗ trợ tái tạo tế bào xương.
Ngăn ngừa ung thư: Cá rô phi có chứa selen và chất chống oxy hóa giúp chống ung thư. Selenium giúp giảm hoạt động của các gốc tự do bên trong cơ thể và ức chế sự đột biến của các tế bào khỏe mạnh thành các tế bào ung thư.
Tốt cho não bộ: Sử dụng cá rô phi có thể tăng cường chức năng não vì nó chứa nhiều chất béo omega-3 làm tăng chức năng thần kinh. Ngoài ra, cá cũng chứa nhiều selen được chứng minh là có thể bảo vệ não khỏi các bệnh như Alzheimer, Parkinson và động kinh.
Bảo vệ tim: Cá rô phi có nhiều axit béo omega-3, giúp giảm huyết áp và ngăn ngừa các cơn đau tim, đột quỵ và xơ vữa động mạch.
Chống lại sự lão hóa: Cá rô phi có chứa chất chống oxy hóa cùng với vitamin C và E rất tốt cho làn da của bạn. Điều này giúp cho làn da của bạn rạng rỡ và bảo vệ da khỏi các bệnh liên quan đến da khác.
Tăng trưởng và phát triển: Cá rô phi chứa nhiều protein, chiếm hơn 15% giá trị khuyến nghị hàng ngày của bạn. Protein cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển các cơ quan, màng, tế bào và cơ bắp. Protein cũng cần thiết cho quá trình phục hồi cơ bắp và hoạt động trao đổi chất thích hợp.
Cách lựa chọn cá rô phi nuôi và cá tự nhiên
Bình thường cá rô phi nuôi hay các loại cá khác được nuôi theo cùng một lứa, tức là các con cá tương đối bằng nhau về cân nặng.
Nhìn vào một chậu cá của người bán, nếu cùng một loại cá mà các con cá đều nhau thì phần lớn là cá nuôi. Do cá nuôi trong ao, hồ chật hẹp hơn cá tự nhiên, nên nó sẽ bơi chậm và không khỏe bằng cá tự nhiên. Khi ăn cá nuôi thịt sẽ bở và mùi không thơm.
Còn cá tự nhiên thương giữa các loại cá không bằng nhau con to, con nhỏ, sống khỏe hơn. Hoặc người mua có dựa vào địa lý, nếu chợ nào gần sông, suối thì cũng có thể thi thoảng có cá sông. Còn ăn cá tự nhiên thì thị sẽ chắc thơm và ngọt hơn.
Đồng thời chúng ta không nên mua những loại cá rô phi đã chết, người có tiền sử bị bệnh tim nên cẩn thận không nên ăn quá nhiều cá rô phi vì nó có chứa axit béo omega-6.
Lưu ý khi ăn cá rô phi
Cá rô phi gồm protein nạc, vitamin và khoáng chất. So với các loại cá khác như cá hồi, cá rô phi có hàm lượng omega-6 cao có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể. Do đó, người bị bệnh thận nên sử dụng cá rô phi ở mức độ vừa phải.
Ngoài ra, để an toàn, bạn chỉ ăn phần thịt cá, còn phần đầu, mang, ruột, và bụng nên vứt bỏ. Không nên ăn cá rô phi quá thường xuyên, cần thay đổi, đa dạng các thực phẩm.
