Gạo nếp nấu được nhiều món ăn trong đó có xôi, chè, bánh.... Trong gạo nếp còn có hàm lượng canxi tương đối cao, tốt cho xương và răng, sắt giúp hỗ trợ sản sinh hồng cầu, magiê giúp điều hòa chức năng cơ và thần kinh, phốt pho là thành phần rất quan trọng cho cấu trúc xương và năng lượng tế bào.
Không những vậy, gạo nếp còn là nguồn cung cấp nhiều loại vitamin có lợi cho sức khỏe như vitamin B1 giúp hỗ trợ hệ thần kinh và chuyển hóa năng lượng, vitamin B2 tốt cho da và mắt.
Các tài liệu Đông y từ xa xưa cũng ghi chép về gạo nếp như một vị thuốc thông dụng. Trong Đông y, gạo nếp thường được gọi với tên nhu mễ, đây là một vị thuốc có vị ngọt, tính ấm, đi vào kinh tỳ, vị và phế, có tác dụng bổ trung ích khí, kiện tỳ làm ấm vị.
Gạo nếp thường được Đông y ứng dụng trong điều trị các chứng tỳ vị hư hàn gây nôn mửa, chán ăn, tiêu chảy, khí hư gây tự ra mồ hôi, hơi thở ngắn, mệt mỏi, phụ nữ mang thai bị sa bụng, đầy trướng…
Tuy có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe nhưng lại 'đại kỵ' với những nhóm người này:
Người có thể trạng nhiệt
Người có thể trạng nhiệt là người thường có các biểu hiện như nóng trong, mụn nhọt, nhiệt miệng, táo bón… Gạo nếp theo Đông y có tính ấm, có thể kích động nhiệt trong cơ thể, vì vậy có thể làm trầm trọng hơn các triệu chứng kể trên.
Người đang bị viêm nhiễm, phụ nữ sau sinh, người đang có vết thương hở
Gạo nếp có thể khiến tình trạng viêm kéo dài hơn bình thường, có thể làm mưng mủ vết thương, từ đó khiến vết thương lâu lành hơn. Vì vậy, những người đang có tình trạng viêm như viêm họng, viêm phế quản, viêm nhiễm ngoài da, phụ nữ sau sinh hoặc người đang có vết thương hở không nên ăn nhiều gạo nếp.
Người mắc bệnh mạn tính
Người mắc bệnh đái tháo đường, mỡ máu cao (tăng triglyceride), béo phì nên hạn chế hoặc ăn ít gạo nếp. Do hàm lượng chất béo, tinh bột và chỉ số đường (GI) trong gạo nếp cao hơn gạo tẻ nên sẽ khó để kiểm soát các loại bệnh trên.
Bên cạnh đó, người có cơ địa đàm thấp nhiệt, đang sốt, ho có đờm vàng hoặc vàng da, chướng bụng thì không nên sử dụng.
Trẻ nhỏ và người cao tuổi
Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi, thường có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, nếu ăn quá nhiều gạo nếp có thể dẫn đến tình trạng khó tiêu gây chướng bụng, khó chịu. Người lớn tuổi có răng yếu, chức năng tiêu hóa cũng trở nên kém hơn nên hạn chế các đồ ăn có gạo nếp để tránh nguy cơ đầy bụng, khó tiêu.
