Mướp đắng (khổ qua, mướp mủ,...) là một loại rau quả có tên khoa học là Momordica charantia, thuộc họ bầu bí (Cucurbitaceae). Phân bố chủ yếu ở một số nước Đông Nam Á,... và đặc biệt rất phổ biến tại Việt Nam.
Thân dây leo với quả hình thoi dài khoảng 8 - 15cm, vỏ quả có nhiều u nổi, màu xanh khi còn non và chuyển vàng khi chín. Quả xanh, hạt mềm màu trắng, khi quả chín, hạt trở nên cứng và có màu nâu.
Mướp đắng rừng và mướp đắng ta là hai loại phổ biến ở Việt Nam, mướp đắng rừng có vị đắng hơn. Hạt, lá, hoa, quả của cây mướp đắng được phơi khô làm thuốc, đặc biệt quả thường được dùng tươi để nấu ăn cũng mang rất nhiều lợi ích sức khoẻ.
Nguồn cung cấp lượng dinh dưỡng cao nhất trong họ bầu bí, bao gồm các vi chất thiết yếu như: vitamin A, vitamin C ,photpho, kali, canxi, kẽm, sắt, đồng, magie. Ngoài ra còn là cung cấp các chất chống oxy hóa tự nhiên (hợp chất phenolic) và một số vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B5, B6, B9).
Công dụng của quả mướp đắng
Giảm cholesterol trong máu: Sử dụng mướp đắng cũng có tác dụng trong việc giúp làm giảm cholesterol trong máu. Từ đó, hỗ trợ tăng cường sức khỏe tim mạch, hạn chế một cách đáng kể nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
Chống viêm và chống oxy hóa: Mướp đắng giàu polyphenol và các hợp chất chống oxy hóa khác, giúp chống lại các gốc tự do gây hại và giảm tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể. Điều này có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như ung thư, bệnh tim mạch và tình trạng lão hóa.
Tăng cường hệ miễn dịch: Tiêu thụ mướp đắng giúp bạn tăng cường hệ miễn dịch để phòng ngừa bệnh tật và nhiễm khuẩn. Từ đó, giúp phòng ngừa cảm lạnh, hạn chế khả năng bị dị ứng thực phẩm. Cùng với đó, giảm thiểu nguy cơ mắc chứng khó tiêu hay chứng trào ngược dạ dày thực quản.
Hỗ trợ tiêu hóa và thải độc gan: Mướp đắng có tính hàn, giúp thanh nhiệt, giải độc cơ thể. Nó cũng hỗ trợ cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm táo bón, và giúp gan đào thải độc tố hiệu quả. Điều này góp phần bảo vệ gan và duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Hỗ trợ giảm cân: Với hàm lượng calo thấp và chất xơ cao, mướp đắng giúp tạo cảm giác no lâu, hạn chế thèm ăn, từ đó hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả. Một số nghiên cứu cũng cho thấy mướp đắng có thể ngăn chặn sự hình thành và tích trữ chất béo trong cơ thể.
Cách sử dụng mướp đắng hiệu quả
Mướp đắng có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như canh, xào, nấu lẩu, hoặc ép lấy nước uống. Để giảm bớt vị đắng, bạn có thể ngâm mướp đắng đã cắt lát trong nước muối hoặc trụng sơ qua nước sôi trước khi chế biến.
Mặc dù mướp đắng mang lại nhiều lợi ích, nhưng những người có tiền sử bệnh lý hoặc đang dùng thuốc, đặc biệt là thuốc điều trị tiểu đường, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung mướp đắng vào chế độ ăn uống một cách thường xuyên để tránh các tương tác không mong muốn hoặc hạ đường huyết quá mức. Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cũng nên thận trọng khi sử dụng mướp đắng.
